Istorijat i rasprostranjenost
Lavanda je poznata od davnina u Maroku, a poznavali su je i koristili u procesu mumicifiranja i u antičkom Egiptu. Uzgaja se u Južnoj Evropi i Severnoj Africi. Latinski naziv je Lavandula angustifolia
Botaničke i morfološke karakteristike
Lavanda je mediteranska biljka visine do 60cm sa četvorougaonom, razgranatom stabljikom i naspramnim, linearnim listovima. Listovi su ravnog oboda, slični listovima ruzmarina. Dugi su 3-5cm, a široki 3-5mm. Prekriveni su sivkastozelenim dlačicama. Krunica cvetova i cvetovi su plavoljubičasti, cevastog oblika, a cvetovi formiraju cvasti, pršljenaste klasove, na vrhu izdanaka. Cvet je prekriven žlezdastim ljuspicama. Plod se sastoji iz četiri oraščića. Lavanda ima jak, aromatičan miris, ukus gorak i ljut.
Hemijski sastav
Osušena lavanda sadrži 0,5 do 3% eteričnog ulja i do 10% tanina. Glavni sastojci eteričnog ulja su linalol (20-35%), linalilacetat (29,3-55%), citronelilacetat (16,1%), limonen (3,4%) i kamfor (3,3%).
Lekovitost
Osušeni cvet i vršci grančica samonikle ili gajene lavande odlikuju se lekovitim svojstvima.
Lavanda je analgetik, antikonvulsiv, antidepresiv, antireumatik, diuretik, antiseptik, antitoksik, karminativ, citofilaktik, deodorans, antifugal, sedativ, hipotensiv, insekticid, nerving, rubefaciens, stimulant, tonik.
Lavanda blagotvorno deluje na izlučivanje urina. Preporučuje se u lečenju bolesti nervnog sistema, kože, alergije, disajnih i probavnih organa, protiv nervoznog lupanja srca, hipertenzije, migrene i sklonosti napadima nesvestice. U vidu obloga ublažava opekotine i rane, jer je snažno antiseptičko sredstvo. Ulje lavande je idealna prva pomoć; ima isto dejstvo kao alkohol, ali ne peče. Lavanda podstiče regeneraciju tkiva.
Upotreba
Lavanda ima primenu u farmaceutskoj, kozmetičkoj i duvanskoj industriji.
Narodna imena
Lavanda, lavandl, levanda, mirisni despik.
